Nickerie

Nickerie.Net, dinsdag 01 augustus 2006

Nieuwe spelling Nederlands officieel ingevoerd

Nieuwe spelling veroorzaakt verwarring

Schoolboek vol fouten na taalcorrectie

Gerard Reijn (Volkskrant)

AMSTERDAM - Veel schoolboeken staan vanaf vandaag stikvol fouten. De nieuwe spelling is vanmorgen van kracht geworden, en volgens Joachim Driessen, directeur van Nederlands grootste educatieve uitgeverij Malmberg, verandert daardoor de schrijfwijze van zestig tot tweehonderd woorden per basisschoolboek. De Nederlandse Taalunie en het ministerie van Onderwijs, verantwoordelijk voor de officiële doch omstreden nieuwe spelling, houden het op ‘hooguit enkele woorden per boekje’.

Driessen vindt dat de schoolboekjes vervangen zouden moeten worden ‘want je leert als kind maar een keer spellen’. Dat de overheid wel een nieuwe spelling vaststelt maar vervolgens zegt dat het niet veel voorstelt, kan Driessen maar op een manier verklaren: ‘Anders zou de overheid miljoenen ter beschikking moeten stellen voor nieuwe schoolboeken.’ En dat is niet gebeurd.

Malmberg heeft de basisscholen een handreiking gedaan. Scholen die de laatste jaren nieuwe boeken hebben gekocht, konden ze (vóór 1 augustus) inruilen voor exemplaren in de nieuwe spelling. Soms gratis, soms met stevige korting.

‘Het heeft ons wel geld gekost, maar heel veel sympathie bij de scholen opgeleverd.’ Hoeveel scholen op het aanbod zijn ingegaan, weet Driessen niet.

De Nederlandse Taalunie benadrukt dat er nauwelijks iets verandert. De boeken voor het basisonderwijs bevatten volgens de woordvoerder van de Taalunie geen woorden die door de nieuwe spelling veranderen, ‘zeker niet in die passages die over spelling g aan’. In de leesvaardigheidstoetsen van Cito komt geen enkel veranderd woord voor. Alleen in boeken voor de hogere klassen havo en vwo verandert her en der wat, ‘meestal een woord of een zin’, en die zijn te vinden op de site van de Taalunie .

Het Taalcentrum heeft een klappertje ontwikkeld, waarop in tien bladzijden de spellingsregels worden samengevat. ‘Sommige organisaties bestellen er duizenden van. Sommige willen er een aparte pagina aan toevoegen met een selectie van woorden die voor hun organisatie van belang zijn.’ Het klappertje is ‘een grote hit’, waarvan al 27 duizend exemplaren zijnverkocht.

In hoeverre de nieuwe spelling (die volgens de Taalunie en het ministerie van Onderwijs geen nieuwe spelling mag heten) aanslaat, moet nog blijken. Een spellingsoorlog is aanstaande. De officiële spelling ligt vast in het Groene Boekje , maar dat krijgt op 16 augustus concurrentie. Dan wordt het Witte Boekje gepresenteerd , dat is samengesteld door het Genootschap Onze Taal. Het boekje wordt omarmd door een groot aantal media (waaronder de Volkskrant), uitgeverijen en schrijvers.

Directeur Robert Francissen van Het Spectrum, de uitgeverij van het Witte Boekje, is benieuwd hoe de markt zal reageren. ‘Als er veel vraag naar is, komen we misschien ook wel met witte versies van onze andere woordenboeken.’ Daardoor is Nederlands-Duits te koop in twee kleuren, Groen of Wit.

Groen spellen duurder dan wit spellen

De spelling van het Groene Boekje is alleen verplichte kost voor overheid en onderwijs. De overheid is echter niet van plan met sancties te komen. ‘Het is niet reëel om in het kader van de handhaving van de regeling te denken in het opleggen van sancties’, schrijft minister Van der Hoeven van Onderwijs.

Als burgers zich storen aan een verkeerde spelling door overheidsorganen, kunnen ze klagen bij de Nationale Ombudsman. ¦ Onderwijzers en leraren die de officiële spelling bewust of onbewust negeren, worden niet aangepakt.

‘Examens worden in de officiële spelling afgenomen’, zegt de woordvoerder van het ministerie, maar als bij het nakijken niet de hand aan wordt gehouden, is daaraan niet veel te doen. ‘Dan zou een leerling een klacht kunnen indienen. Alleen dan kan het aan het licht komen.’ Het belangrijkste verschil tussen de Groene en de Witte spelling is de tussen-n. In het Groene Boekje wordt die vrijwel overal verplicht gesteld (paardenbloem, pannenkoek), in het Witte Boekje wordt het vrij gelaten (paardenbloem en paardebloem beide goed). Verder zijn er veel verschillen in gebruik van tussenstreepjes en hoofdletters.

Groen spellen wordt duurder dan wit spellen. Het Groene Boekje kost 19,95, de bijbehorende elektronische versie kost 10 euro. Het Witte Boekje gaat 14,95 kosten, inclusief het schijfje wordt het 27,50 euro. Spellingcheckers kunnen worden bijgewerkt in de nieuwe spelling van het Groene Boekje, onder meer via de website Polderland. nl (die gek genoeg standaard in het Engels is, maar ook een Nederlandse versie heeft). Voor oude tekstverwerkingsprogramma’s zoals in Office 2000 en 1997 kost dat 4,20 euro, voor nieuwere zoals Office 2002 en XP is het gratis. Veel computers zullen automatisch de nieuwe spellingchecker downloaden, en dan zal dat altijd de Groene zijn. Veel andere computers zullen niet automatisch updaten. Of de nieuwe spellingchecker al is geïnstalleerd, is makkelijk te controleren. Tik ‘paardenbloem’.

Website taalunieversum.org/spelling

De nieuwe (groene) spellingchecker zal dat goed vinden, de oude vindt het fout. Een spellingchecker die de witte spelling hanteert, komt midden september op de markt. De belangrijkste veranderingen in het Groene Boekje staan op de website taalunieversum.org/spelling. Op die site staat ook voor de belangrijkste schoolboeken wat er verandert.

De complete nieuwe (groene) spelling staat op www.woordenlijst.org

Inleiding

1. Beginselen van de Nederlandse spelling

2. Klinkers