Nickerie.Net, vrijdag 22 september 2006

DE VERGETEN JAGERNATH LACHMON

Roy Khemradj, 21/09/2006

Paramaribo - Bij leven en welzijn zou de nestor van de actieve politiek in Suriname, VHP- en parlementsvoorzitter Jagernath Lachmon, vandaag zijn 90ste geboortedag vieren. Nauwelijks drie weken later zullen we op 18 oktober aanstaande stilstaan bij het eerste lustrum van zijn overlijden. Een bijzonder jaar dus en een unieke gelegenheid om deze politicus van formidabele historische betekenis voor de Surinaamse samenleving nader te beschouwen. Maar helaas valt er noch in Suriname noch in Nederland enig initiatief op dit vlak te bespeuren.

Wie een mala om het beeld van Jagernath Lachmon wil hangen, moet klimmen.

De huidige VHP-leiding legt slechts een krans bij het standbeeld van Lachmon en roept alleen op 21 september en op 18 oktober dat het gedachtegoed van Lachmon altijd in ere zal worden gehouden. In Den Haag is de VHP-Nederland in een diepe bestuurscrisis beland, sinds de voorzitter gepasseerd is voor een diplomatieke voordracht. Waar ik op doel? Ik mis een 'Jagernath Lachmon-lezing' door een bevlogen en creatieve wetenschapper of politicus die zijn aanhang Lachmon uitlegt, vanuit verleden naar het heden en in de toekomst kijkend, aan de hand van zijn politieke opvattingen. En gooi er een stevige paneldiscussie erachter aan! Eens in de vijf jaar zou zoiets toch mooi zijn?

Slecht standbeeld In afwachting hierop hebben we als focus op de geboorte- en sterfdag van Lachmon, het veelbesproken standbeeld op het Onafhankelijkheidsplein. Altijd als ik het plein oprijd, erger ik mij aan de manier waarop en de haast waarmee het monument daar is gerealiseerd. De initiatiefnemers wilden kennelijk op de eerste plaats dat Lachmon zelf – bij zijn leven – zijn eigen standbeeld zou onthullen. Dit is zeer ongepast. Toen dit om financiële redenen niet haalbaar was, moest vervolgens – nadat de plek was toegewezen – het beeld van Lachmon even hoog komen te staan als dat van Pengel. Om zo tot uiting te brengen dat ze elkanders politieke gelijken waren? Dat beeld van Stuart Robles de Medina, is van een heel andere artistieke beleving en dimensie dan de creatie van Erwin de Vries, die overigens nog wat ander werk van Lachmon in zijn tuin heeft staan. Maar goed, zoals Lachmon nu als monument gerealiseerd is, staan we voor een omvangrijke sokkel met hoog daarboven een Lachmon die klein en iel het luchtledige inkijkt. Was het standbeeld op ooghoogte gemaakt, dan zou hij veel meer spreken en 'beleefd' worden.

Correctie mogelijk - Fouten van toen en de ongemakken die deze met zich hebben meegebracht – zoals hierboven beschreven – kunnen alsnog gecorrigeerd worden. Ook aan de hand van de politieke realiteit van Lachmon. Maar dan is medewerking van de NPS nodig. Ik kom hier straks op terug. Voor Lachmon was de politiek van verbroedering zijn lijfspreuk. Deze ontwikkelde hij ten tijde van Jopie Pengel aan het roer van staat. Dus is het op zich een logische gedachte dat het monument van Lachmon op het Onafhankelijkheidsplein komt, vlakbij het standbeeld van Pengel. Maar naar mijn mening is die politiek van verbroedering veel meer tot leven gekomen toen Lachmon, na het overlijden van Pengel, Henck Arron in de politieke arena trof. Denk maar aan de periode 1973 tot 1975. Eerst fel verzet van Lachmon tegen de onafhankelijkheid, maar op het moment suprème omarmde hij Arron in de realisatie hiervan. Na de staatsgreep van 1980 wilde Bouterse met Lachmon een zogenoemde militair ingebedde democratie van de grond tillen, maar Lachmon weigerde. Alleen met zijn oude rivaal Arron van de NPS en de KTPI aan tafel, wilde Lachmon een teruggang naar de democratie via verkiezingen van Bouterse afdwingen. En zo geschiedde. Daarna gingen Lachmon en Arron gebroederlijk in de politieke arena. Zie hier enkele punten – er is veel meer te noemen – die Lachmon meer met Arron verbinden dan met Jopie Pengel.

En dan? Mocht het zover komen – ik blijf optimistisch – dan lijkt het me logisch, dat Erwin de Vries de opdracht krijgt het standbeeld van Henck Arron te maken. Hij zal dan wel een beetje met zijn hand over de portemonnee moeten strijken – want hij is geen goedkope kunstenaar– en ik hoop dat De Vries nog de kracht in zijn leven heeft om deze klus te klaren. Want Arron en Lachmon horen bij elkaar en daarom is het volgens mij mooier en natuurlijker als de maker van Lachmon ook zijn artistieke beleving van Henck Arron geeft. Als het allemaal zover komt dan gaat vervolgens Lachmon van zijn sokkel en wordt er een nieuwe plek gezocht – niet het Onafhankelijkheidsplein – waar hij samen met Henck Arron komt te staan, verwerkt in een herdenkingsmonument dat kracht, diversiteit en saamhorigheid van de Surinaamse bevolking als natie uitbeeldt met links Lachmon en rechts Arron, om maar wat te noemen. Het moet toch mogelijk zijn om over vijf jaar zo'n nieuw monument te onthullen?

Roy Khemradj is eindredacteur van het radioprogramma Zorg en Hoop in Hilversum en auteur van Jagernath Lachmon, een politiek testament (KIT Publishers-2002).

Nickerie.Net Archief , 25 oktober 2001 - de Ware Tijd

Nickerianen nemen massaal afscheid van Lachmon

Een oudere Nickeriaanse wacht tot de lijkwagen met daarin het stoffelijk overschot van Jagernath Lachmon haar is genaderd, zodat ze hem op haar wijze een bloemenhulde kan brengen. Het ontzielde lichaam van de parlementsvoorzitter werd gisteren met een vliegtuig van de luchtmacht overgevlogen naar Nickerie, speciaal om de Nicekerianen de gelegenheid te bieden afscheid te nemen van hun geliefde leider. (Foto: DWT/Werner Simons, 24 oktober 2001 )
 

Naam Lachmon niet doorstrepen, verzoekt weduwe:
"Streep zijn naam niet door. Al is hij van ons heengegaan, laat het niet zijn alsof hij nooit heeft bestaan". Een emotionele oproep van Fawzya Lachmon-Abdul Sovan gisteren in het VHP-centrum, die hiermee het Surinaamse volk vroeg de doelstellingen van Lachmon - verbroedering en geweldloosheid - in ere te houden. "Het buigend riet is definitief gaan liggen", verklaarde president Ronald Venetiaan, verwijzend naar de riethalmtheorie van Lachmon.

WWW.NICKERIE.NET

E-mail: info@nickerie.net

Copyright © 2006. All rights reserved.

Designed by Galactica's Graphics