Nickerie.Net, maandag 06 november 2006

Doodstraf Saddam Hoessein - EU principieel tegen

Doodstraf leidt tot verdeelde reacties in Irak en daarbuiten

De wereld heeft sterk verdeeld gereageerd op de doodstraf die de Iraakse ex-dictator Saddam Hoessein is opgelegd. De EU is tegen de uitvoering ervan. Het Finse voorzitterschap van de Europese Unie riep Irak gisteren op de doodstraf tegen de ex-president niet ten uitvoer te brengen. In een verklaring stelt de voorzitter dat „de EU in alle zaken en onder alle omstandigheden tegen de doodstraf is”. Mensenrechtenorganisaties stellen dat het proces oneerlijk is verlopen. De VS en Groot-Brittannië, die samen met andere landen Saddam in 2003 verdreven, waren wel tevreden. Washington sprak van een goede dag voor het Iraakse volk.

De Iraakse ex-president Saddam Hoessein schreeuwt tegen de rechter die hem gisteren de doodstraf gaf. Een gerechtsdienaar probeert hem stil te krijgen.

De Nederlandse premier Balkenende noemde het „terecht dat zo’n zwaar oordeel is gegeven over dit schrikbewind en deze dictator”. Hij zei wel dat ook Nederland tegen de doodstraf is en dat die „eigenlijk niet hoort”. De premier liet verder weten de uitkomst van het hoger beroep te willen afwachten. Dat wordt automatisch ingesteld voor ter dood veroordeelden.

De 69-jarige Hoessein werd veroordeeld tot de dood door ophanging wegens misdaden tegen de menselijkheid, begaan in Doedjail in 1982.

Na een bezoek van de dictator aan dit Iraakse stadje werd het presidentiële konvooi beschoten. Uit wraak liet hij 148 inwoners ombrengen.

De ex-president onderbrak de opperrechter van het speciale tribunaal in Bagdad regelmatig. Tijdens het voorlezen van het doodvonnis riep hij: „Lang leve de roemrijke natie.

Dood aan zijn vijanden!”

Ook Saddams halfbroer Barzan al-Tikriti en de vroegere president van het zogeheten Revolutionaire Hof, Al-Bander, kregen de doodstraf.

Voormalig vice-president Taha Jassin Ramadan moet levenslang de cel in, en drie anderen vijftien jaar. Een verdachte werd vrijgesproken.

In het door een burgeroorlog verscheurde Irak leidde de uitspraak tot vreugde en protest. Sjiitische Irakezen vierden feest, terwijl soennieten in Saddams geboorteplaats Tikrit de straat opgingen met portretten van de ex-president.

Saddams misdaden verdienden een beter proces en een andere straf

Trouw redactioneel commentaar

Het vonnis tegen dictator Saddam Hoessein is – om met de Amerikaanse president George Bush te spreken – een mijlpaal in de Iraakse geschiedenis. De man die honderdduizenden mensenlevens heeft vernietigd, is uiteindelijk tot de strop veroordeeld voor de moord op 148 sjiieten in 1982. Er volgt nog een hoger beroep, maar de uitkomst daarvan staat vast. Daarna zal Saddam Hoessein binnen dertig dagen hangen.

In wreedheid kende Saddam Hoessein zelfs onder de vele potentaten van het Midden-Oosten zijn gelijke niet. Nog steeds worden massagraven ontdekt waarin tijdens zijn regime geëxecuteerden zijn gedumpt, nog steeds kampen Koerden met de gevolgen van de door hem bevolen gifgasaanvallen.

De terreur die hij uitoefende op zijn eigen bevolking zal in Irak nog decennia lang doorwerken.

Zo’n man verdient de zwaarste straf die een rechtsstaat in huis behoort te hebben: levenslang. En niet de doodstraf.

Executie kan Saddam tot martelaar maken, maar bovenal hadden executies het symbool moeten blijven van een dictatuur die naar eigen goeddunken mensenlevens maakt en breekt. De matte reactie van premier Balkenende –dat de doodstraf ’eigenlijk niet hoort’ – is dan ook spijtig. Juist een land dat een centrum vormt van internationale rechtspraak, moet de grens vlijmscherp trekken.

Voor de nabestaanden van Saddams slachtoffers zal het glimlachje om zijn mond na de uitspraak een wrang gezicht zijn geweest. Saddam heeft alle kansen gegrepen om zichzelf als martelaar van het Iraakse volk neer te zetten en zo het beeld uit te wissen van een paranoïde dictator van wie bij zijn arrestatie nog slechts een bangige schim over was.

Daarin slaagde hij mede omdat de procesgang soms troebel was. Zo trad een rechter terug omdat de bemoeienis van de Iraakse regering te groot was, werden drie van Saddams advocaten vermoord, en leek het hof geregeld de greep op de gang van zaken kwijt te zijn. De timing van de uitspraak is bovendien dubieus: twee dagen voor cruciale verkiezingen in de VS waarin de voorstanders van de Irak-oorlog op verlies staan. Alleen al om de schijn van politieke rechtspraak te vermijden, had de uitspraak uitgesteld moeten worden. Saddams lange lijst van misdaden tegen de menselijkheid hadden een zuiverder proces verdiend.

Saddam-vonnis wakkert verdeeldheid Irak verder aan

Judit Neurink in Soeleimania

Het mega-proces tegen Saddam Hoessein heeft gisteren een voorlopig einde gekregen met het doodvonnis tegen de door sjiieten en Koerden gehate Iraakse ex-dictator. Als Saddam ter dood wordt gebracht is de vraag waar dit toe zal leiden. Enkele jaren geleden werd nog gedacht dat zijn berechting zou leiden tot vrede, maar die hoop is vervlogen. Het glimlachje om de mond van Saddam Hoessein toen hij na het aanhoren van zijn doodvonnis de rechtszaal in Bagdad verliet, sprak boekdelen. Hij wist dat hij zichzelf daar zojuist had neergezet als martelaar voor zijn volgelingen.

De Koerden en de sjiieten zijn er blij mee dat de man die hen jarenlang vervolgde wordt opgehangen. Maar de soennieten in Irak worden slechts gesterkt in hun verzet tegen de huidige situatie. De meesten van hen beschouwen het vonnis als ’een product van de bezetter’, ze menen dat de rechtbank aan de leiband loopt van de Amerikanen.

In een land waar samenzweringstheorieën populair zijn, is het feit dat de rechters geen gehoor hebben gegeven aan de oproep van de verdediging om het vonnis dertig dagen uit te stellen, verdacht. Veel Irakezen leggen een verband met de congresverkiezingen in de VS, en pogingen van president Bush om het afkalven van zijn populariteit door zijn Irak-beleid te keren. Zelfs de eerste rechter in het proces, de Koerd Amin Rizgar, had verwacht dat er opnieuw uitstel zou komen.

Rizgar vertrok voor het eind van het proces waarin zijn voormalige collega’s nu vonnis hebben gewezen, omdat de Iraakse overheid zich te veel zou bemoeien met de rechtsgang, zo is bericht. Een rechter in het tweede, nog lopende proces, is door de regering verwijderd omdat hij Saddam geruststelde dat die ’geen dictator’ zou zijn. De overheid ging daarbij buiten z’n boekje, vindt ook Rizgar, die echter in een interview in Irbil te voorzichtig was om dat hardop te veroordelen. Maar als zelfs een vooraanstaand rechter als hij problemen heeft met de manier waarop de regering haar stempel drukt op het proces van de eeuw voor Irak, dan hebben soennieten dus alle reden om verontwaardigd te zijn.

Voor velen van hen heeft de laatste drie jaar weinig positiefs gebracht.

En dat geldt niet alleen voor degenen die hun lucratieve baantjes en posities kwijtraakten. Het geweld van zowel religieuze milities als criminele bendes heeft hun samenleving een onvoorspelbare gemaakt.

Voor veel soennitische jongeren heeft Saddam nog steeds een magische uitstraling. Daar komt bij dat de Baathpartij zich, deels in het buitenland, heeft gehergroepeerd en de werkloze jongeren met geld uit Saddams voorraden weet te rekruteren voor de gewapende strijd tegen de VS en de Iraakse regering.

Het verdwijnen van de Iraakse tv van Saddam en zijn provocerende houding zal zeker gevolgen moeten hebben, maar of dat de rust zal brengen waar velen in Irak zo naar verlangen is de vraag. Saddams show van gisteren heeft zijn aanhang de bittere herinnering van de vuile, vernederde man die zich voor de Amerikanen onder de grond verborgen had, bijna gewist. Zijn executie zal hen een martelaar bezorgen, een reden om zich te wreken.

Een reden om nog lange tijd door te gaan met het geweld tegen de Amerikanen en de gehate nieuwe overheid die het land wil opdelen zodat alle oliebronnen buiten hun bereik komen. Een geëxecuteerde Saddam is daarmee uiteindelijk misschien nog wel erger dan een levende.

Zes vragen over wat Saddam verder te wachten staat

(Volkskrant, 2006-11-06)

Dat Saddam Hussein ter dood is veroordeeld in de zaak-Dujail – genoemd naar het stadje waar hij honderden sjiieten liet oppakken, martelen en executeren na de mislukte moordaanslag op hem aldaar in 1982 – betekent niet dat het werk voor zijn advocaten er op zit. Zes vragen over hoe het Saddam Hussein verder zal vergaan..

1. Wordt Saddam snel opgehangen?

Waarschijnlijk niet. Eerst wordt zijn zaak doorverwezen naar de Kamer van Appèl van het Iraakse Hoge Tribunaal.

De negen rechters daarvan kunnen zowel de uitspraak als de strafmaat wijzigen. Als het vonnis intact blijft, kan het volgend jaar worden voltrokken.

2. Wat zal deze week nog gebeuren?

Saddam moet dinsdag verschijnen bij een van de zittingen in de tweede zaak tegen hem, die wegens genocide op Iraakse Koerden in 1988.

Ook zullen de vijf rechters hun volledige (en unanieme) vonnis van zondag in de ‘Duj ail-zaak’ publice - ren, dat twee- tot driehonderd pagina’s telt. Internationale juristen kijken er naar uit, om te kunnen beoordelen hoe zorgvuldig te werk is geg aan.

3. Welke beroepsprocedure is er?

Zodra het volledige vonnis is gepubliceerd, moet de Kamer van Appèl binnen 10 dagen alle processtukken ontvangen. Daarna hebben advocaten en aanklagers 20 dagen om commentaar te geven. Vervolgens heeft de Kamer van Appèl alle tijd om tot een besluit te komen, op basis van processtukken, nieuwe zittingen zijn onwaarschijnlijk.

4. Als het hoger beroep wordt afgewezen, wat dan?

De presidentiële raad – de Koerdische president en de sjiitische en soennitische vice-presidenten – moeten het doodvonnis bevestigen.

Iraakse rechtsregels bepalen dat binnen 30 dagen na het vonnis in hoger beroep de executie moet worden voltrokken, maar onduidelijk is of hiermee de uitspraak van de Kamer van Appèl wordt bedoeld of de ondertekening ervan door de presidentiële raad – die daarmee zo lang mag wachten als zij wil. Veel Koerden willen dat er eerst nog een uitspraak komt in de zaak tegen Saddam over genocide tegen de Koerden.

5. Hoe komt Saddam aan zijn eind?

De leiders van de sjiitische meerderheid in Irak willen Saddam ophangen, maar door vertragingen in de verdere rechtsgang zal de 69-jarige Saddam, die verzwakt is door hongerstakingen, mogelijk overlijden in zijn cel. De galg is stevig verankerd in het Iraakse strafrecht dat stamt uit de Britse koloniale tijd. Het lijkt dan ook uitgesloten dat Saddam de kogel krijgt, waarop hij als militaire officier naar eigen zeggen ‘r e ch t ’ heeft.

6. Wat gebeurt er met zijn lichaam?

Volgens het Iraakse strafrecht krijgt de familie het lichaam als zij hier om verzoekt. Laat ze dit na, dan begraven de gevangenisautoriteiten het zonder enige ceremonie.

Toen de Amerikanen Saddams zonen Uday en Quasy hadden gedood, zijn hun lichamen aan de pers getoond om de Irakezen ervan te overtuigen dat de broers echt dood waren. Saddams stamgenoten begroeven hen daarna in zijn geboortedorp Awja, vlak bij Tikrit.

 Saddam-vonnis wakkert verdeeldheid Irak verder aan

WWW.NICKERIE.NET

E-mail: info@nickerie.net

Copyright © 2006. All rights reserved.

Designed by Galactica's Graphics